To już ostatni rok z projektem „Razem znaczy lepiej – rozwój sieci NGO w Borach Tucholskich”, realizowanego w ramach POKL, działanie 5.4.2 „Rozwój dialogu obywatelskiego". To także trzecia i ostatnia (przynajmniej w ramach tego projektu) edycja konkursu „Imprezy sieciujące”. Jak zwykle, wniosków wpłynęło więcej, niż można było przyznać grantów. To oznacza, że organizacjom naprawdę chce się działać i gdzie tylko mogą, poszukują sposobów finansowania swoich pomysłów. Dzięki oszczędnościom w projekcie udało się przyznać nie jak przez ostatnie 2 lata 10 - lecz 11 grantów. Komisja oceniała jak zwykle m.in. zaangażowanie partnerów, racjonalność budżetu, jakość przygotowania projektu. Pojawiło się także nowe kryterium, a mianowicie udział nowych organizacji, czy to w charakterze lidera, czy partnera. Dało to szansę zaangażowania w projekty partnerskie organizacji, które do tej pory nie miały takiej okazji. Mamy nadzieję, że nowe doświadczenia i kontakty zaprocentują w przyszłości, a partnerstwa będą trwałe. Dobrze wróży natomiast to, że w tej edycji konkursu wnioski składane są przez partnerstwa tworzone przez te same organizacje, co w poprzednich edycjach.
W Banku Dobrych Praktyk przedstawiono kilka wybranych projektów.
Lider: Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „Burchat”
Partnerzy: Fundacja „Chcę poznać moją wieś”, Duszpasterska Wspólnota Rolników, Stowarzyszenie Agrorozwoju Sołectwa Małe Gacno „Jagoda”, Stowarzyszenie na rzecz Rozwoju Sołectwa Żalno, Stowarzyszenie na rzecz Ekorozwoju Sołectwa Krzywogoniec, Towarzystwo Rozwoju Gminy Świekatowo
W ostatnim czasie bardzo intensywnie rozwijają się w Borach Tucholskich wsie tematyczne, czyli takie, które posiadają swoje specjalizacje, dzięki czemu odróżniają się od innych miejscowości. Projekt dotyczący wakacyjnej wędrówki szlakiem wiosek tematycznych był bardzo innowacyjny, ponieważ pokazał, że można zorganizować wypoczynek dla dzieci w sposób nietypowy, wykorzystując to co posiadamy na własnym terenie, a także korzystając z umiejętności i zaangażowania osób tu mieszkających. Głównym celem zadania było zapewnienie opieki i zorganizowanie wolnego czasu podczas wakacji letnich dzieciom i młodzieży na miejscu w pięciu miejscowościach: Gostycyn, Łyskowo (gmina Gostycyn), Żalno (gmina Kęsowo), Mukrz (gmina Lniano) oraz Cekcyn. Jednocześnie w 5 miejscach odbywały się warsztaty rękodzielnicze (robienie świec z wosku pszczelego, biżuterii, kwiatów, obrazów ze skóry, ozdób i wyrobów z gliny), prowadzone przez mieszkańców wsi tematycznych. Przez pięć dni, 123 osoby wieku od 7 do 18 lat świetnie się bawiły, rozwijając zdolności manualne i poznając różne techniki artystyczne. Na zakończenie, 23 lipca 2011r. dzieci i młodzież odwiedzili Wieś Chlebową - Janią Górę. Tam czekało na nich ognisko z kiełbaskami i grill, ale przede wszystkim nauka pieczenia chleba i podpłomyków. Dla większości dzieci (ale i też niektórych dorosłych) podpłomyki były naprawdę zaskoczeniem. Nie zabrakło także zabaw i konkursów na świeżym powietrzu, chociaż pogoda nie była typowo wakacyjna.
W ten sposób autorzy projektu pomogli młodemu pokoleniu aktywnie i nietypowo spędzić wolny czasu, zabierając ich w „podróż” szlakiem wiosek tematycznych: kwiatowej, grzybowej, miodowej, chlebowej i leśnej.
Partnerzy zamierzają nadal organizować akcję wakacyjną dla młodych mieszkańców z terenu LGD „Bory Tucholskie”. Jeżeli dołączą się następne stowarzyszenia, stworzona zostanie znacznie większa sieć zajęć. W ten sposób wydłużą się warsztaty, jak i urozmaici się ich zakres merytoryczny.
Projekt ten był także dobrą okazją dla wsi tematycznych do sprawdzenia, jak ich oferta może zostać „sprzedana” poza wsią. To, że przedstawiciele wsi przyjechali do dzieci ze swoją ofertą bardzo zmniejszyło koszty i pozwoliło zrealizować różnorodne zajęcia dla tak dużej grupy dzieci. Wakacyjna wędrówka szlakiem wiosek tematycznych była treningiem do stworzenia bardzo specyficznej sieci, jaką są wsie tematyczne w Borach Tucholskich. Żadna wieś nie stworzy samodzielnie kilkudniowej, atrakcyjnej oferty pobytu, więc tylko partnerstwo daje tu szansę na sukces.
Lider: Stowarzyszenie Koło Gospodyń Wiejskich w Śliwiczkach
Partnerzy: Gminna Rada Kół Gospodyń Wiejskich w Lubiewie, Stowarzyszenie na rzecz Promocji i Rozwoju Gminy Śliwice
Wbrew pozorom nie będzie o haftowaniu, ale o innych pasjach: wieńcach dożynkowych i regionalnych kulinariach. Dożynki, czyli święto plonów to tradycyjne święto na wsi, podczas którego rolnicy dziękują za udane zbiory. Nieodłącznym jego elementem są wieńce dożynkowe. O sposobach wykonywania wieńców starsi mieszkańcy wiedzą wiele, ale młodsi… Do sprawy organizatorzy podeszli więc metodycznie: najpierw znaleziono świetną instruktorkę – Panią Barbarę Jasińską. Opowiedziała ona jak i w jakim czasie zbierać kłosy do wykonywania wieńców dożynkowych, czym ozdobić wieńce, jak suszyć kłosy i zioła. Ale że pora była czerwcowa i na zbieranie kłosów jeszcze za wcześnie, prowadząca przedstawiła również sposoby wykonywania ozdób z siana i tym właśnie zajęły się wszystkie uczestniczki warsztatów. Powstały kury, koguty i kurczaki (które być może przetrwają do przyszłorocznej Wielkanocy). Na przełomie czerwca i lipca wszystkie panie, które brały udział w warsztatach zbierały kłosy i suszyły je. Powiązane w odpowiednie pęczki użyto do wykonania wieńców. Przygotowano też szkielet z prętów na wieniec i inne potrzebne dekoracje.
Dopiero podczas drugiego spotkania, już w sierpniu, wykonano trzy wieńce. Kłosy były przycinane, wiązane i układane w odpowiedni sposób na wcześniej przygotowanym szkielecie.
Po pracy warto by coś zjeść, więc rozpoczęto organizację wieczorków kulinarnych „Kuchnia Naszej Babuni”. Było bardzo po borowiacku: szandar, kuglonki, kapusta zasmażana i swojski chleb. Tych pyszności można było także skosztować 27 sierpnia 2011r., podczas spotkania podsumowującego cały projekt. Natomiast wieńce wykonane podczas warsztatów godnie reprezentowały sołectwa, z których pochodziły stowarzyszenia na Dożynkach Gminnych.
A tak podsumowują projekt uczestnicy: „Realizacja projektu wspólnie z członkiniami innych organizacji pozwoliła nam łatwiej i szybciej działać. Każde stowarzyszenie było odpowiedzialne za inny element i taki podział prac znacznie ułatwił osiągnięcie założonych celów. Wspólnie realizując projekt miałyśmy okazję lepiej się poznać, wymienić doświadczeniami oraz spędzić miło czas. Miałyśmy możliwość zaobserwowania jak działają inne stowarzyszenia i niektóre z pomysłów zamierzamy wcielić w życie w naszym stowarzyszeniu. Wspólna praca to także okazja do wymiany pomysłów”.
Lider: Stowarzyszenie Edukacji i Rozwoju Wsi Klonowo nad Brdą KLON
Partner: Stowarzyszenie na rzecz Rozwoju Wsi Mały Mędromierz
Stowarzyszenie Edukacji i Rozwoju Wsi Klonowo nad Brdą KLON oraz Stowarzyszenie na rzecz Rozwoju Wsi Mały Mędromierz to pozornie organizacje, jakich wiele, ale wyróżnia je bardzo ważna rzecz – obydwa prowadzą „małe szkoły”. Podjęły się tego, aby nie dopuścić do zamknięcia szkół prowadzonych wcześniej przez samorządy. Zarówno w Kolonowie, jak i w Małym Mędromierzu mieszkańcy uznali, że funkcjonowanie szkoły jest dla nich na tyle istotne, że warto podjąć się niełatwego przecież zadania, jakim jest utworzenie i prowadzenie szkoły przez stowarzyszenie.
Oprócz obowiązkowych zajęć lekcyjnych obydwie organizacje starają się zaoferować dzieciom jak najbardziej atrakcyjne zajęcia dodatkowe, ale funduszy w budżetach szkół zazwyczaj na to nie ma zbyt wiele. Realizacja tego partnerskiego projektu umożliwiła natomiast dzieciom doskonalenie ich warsztatu aktorskiego. W czasie warsztatów pracowano (a może raczej bawiono się – bo była to czysta przyjemność) w 4 grupach: performans (działania parateatralne uliczne, które przygotowują do teatralnych akcji społecznych przy muzyce), reżyseria małych form teatralnych (dzieci działały z tkaninami, przedmiotami, budowały formy teatralne i animowały tymi formami do muzyki), teatr lalek (dzieci poznały techniki teatralne: pacynka, kukła, marionetka, maska; animowały lalką teatralną, realizowały etiudy teatralne w wybranej technice), teatr cieni (dzieci poznały techniki teatru cieni, realizowały etiudy związane z tą techniką do muzyki).
Po warsztatach oraz obejrzeniu spektaklu teatru lalek z Torunia pt. „Ostatnie drzewo” każda ze szkół przygotowywała przedstawienia o dowolnej tematyce, które zaprezentowane zostały na uroczystościach zakończenia roku szkolnego. Dzieci z Małej Szkoły w Klonowie pochwaliły się swoimi umiejętnościami także podczas Borowego Święta – festynu w Klonowie.
Realizacja projektu w partnerstwie pozwoliła przede wszystkim nawiązać współpracę pomiędzy dwiema szkołami prowadzonymi przez stowarzyszenia. Osoby zaangażowane w działalność „małych szkół” mogły wymienić się poglądami i doświadczeniami ze swojej pracy. Dzieci miały okazję poznać siebie nawzajem, ale przede wszystkim jednak spotkały się z życiem kulturalnym, którego tak brakuje w małych miejscowościach. Zasięgnęły wiedzy i porad fachowców w dziedzinie teatru, co na pewno ułatwi im występy przed publicznością. Dzięki realizacji projektu dzieci mają szansę wzbogacenia swoich występów artystycznych, co pozwoli na pokazanie ich szerszej publiczności. Partnerstwo z pewnością będzie kontynuowane, a w pierwszej kolejności ustalono organizację wspólnych wycieczek dla uczniów.
Lider: Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Sołectwa Żalno
Partnerzy: Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Sołectwa Stobno, Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Sołectwa Raciąż
Żalno i Stobno – takie partnerstwo jest nam już znane z poprzedniej edycji konkursu „imprezy sieciujące”. Teraz dołączyło jeszcze sąsiednie sołectwo – Raciąż. Dobór tematu też nie dziwi, w końcu Żalno – Wioska Kwiatowa, więc i projekt dotyczy kwiatów. Natomiast to, co można z kwiatów wyczarować jest naprawdę niesamowite. Wystarczy trochę inspiracji, parę wskazówek, a potem już tylko … mnóstwo dobrych chęci i zaangażowania wielu osób. Najpierw był więc wyjazd do Dobrzycy, gdzie na powierzchni 4,5 ha rozciągają się przepiękne ogrody pokazowe Iwony i Piotra Bigońskich. Inspiracji tam z pewnością nie brakowało, a uczestnicy wyjazdu poznali różnorodne style tworzenia ogrodów i zobaczyli wiele nieznanych im gatunków roślin ozdobnych. Potem odbyły się warsztaty w Żalnie oraz Stobnie, podczas których zapoznano się z zasadami tworzenia rzeźb kwiatowych (wysokich i poziomych), właściwego doboru roślin oraz z ich pielęgnacją. Po warsztatach powstały dwie rzeźby kwiatowe: dzban w Żalnie oraz łabędź w Stobnie. Pod tym krótkim zdaniem kryje się wiele godzin ciężkiej, fizycznej pracy wielu osób. Efekty są jednak tego warte, a wszystkim polecam wiosną wyprawę do Stobna i Żalna.
Wszystkie trzy organizacje podkreślają, że partnerstwo będzie kontynuowane poprzez udział członków stowarzyszeń w imprezach organizowanych przez sąsiadów, kontynuację wymiany sadzonek i nasion, dzielenie się swoimi doświadczeniami i informacjami na temat konkursów dla organizacji pozarządowych, a także …wspólne wyjazdy na kręgle do Tucholi.
Lider: Ochotnicza Straż Pożarna Wielki Mędromierz
Partnerzy: Borowiackie Towarzystwo Kultury, Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „Burchat”, Ochotnicza Straż Pożarna Mała Klonia, Ochotnicza Straż Pożarna Łyskowo
Piknik poetycki w Borach Tucholskich to spotkanie poetów i miłośników poezji z Borów Tucholskich z poetami z całej Polski. W ramach pikniku zaplanowano kilka otwartych imprez: „Otwarty Turniej Jednego Wiersza o Runo Borów Tucholskich” (każdy mógł zgłosić jeden wiersz, do tej pory niepublikowany – nawet w Internecie), „Biesiadę Poetów” oraz „Wiersze na wodzie”. Biesiada Poetów miała charakter uczty raczej duchowej, gdyż polegała na prezentacji tomików poezji wydanych w latach 2010 – 2011. Każdy autor mógł zaprezentować swoje utwory w sposób dowolny. Jak zakładali organizatorzy można było „tańczyć, śpiewać, tupać, podskakiwać”, byle tylko osiągnąć ciekawy efekt artystyczny. Bardzo nietypowa była wieczorna impreza „Wiersze na wodzie”. Nad jeziorem Średniak każdy z poetów prezentował swój wiersz, a poza tym nie zabrakło także poezji śpiewanej przy akompaniamencie gitary. Wieczór, pochodnie, a nawet lekki deszcz – to wszystko zbudowało tak niepowtarzalny nastrój, że spotkanie było niezapomniane nie tylko dla miłośników poezji. Na uczestnikach duże wrażenie zrobił wieczór autorski z Adamem Ziemianinem, wybitnym poetą z Krakowa, członkiem ZLP, krytykiem literackim. Po pikniku pozostał trwały efekt w postaci tomików wierszy zaproszonych poetów, a także wiersze zebrane „nad wodą”. Można je wypożyczyć w gostycyńskiej bibliotece i jeszcze raz przemyśleć, albo raczej poczuć wiersze, które słyszało się tylko raz.
Opracowanie: Magdalena Kurpinowicz