W roku 2010 r. w ramach projektu „Razem znaczy lepiej – rozwój sieci NGO w Borach Tucholskich”, realizowanego w ramach POKL, działanie 5.4.2 "Rozwój dialogu obywatelskiego", LGD Bory Tucholskie przeprowadziła już II-gą edycję konkursu „Imprezy sieciujące”. Celem konkursu jest stworzenie mini-sieci (porozumienia) przez organizacje pozarządowe z terenu Lokalnej Grupy Działania „Bory Tucholskie” (gminy: Cekcyn, Gostycyn, Kęsowo, Lniano, Lubiewo, Osie, Śliwice, Świekatowo, Tuchola) poprzez realizację wspólnych projektów. W tym roku na konkurs wpłynęło 21 wniosków. Do realizacji wybrano 10 projektów, realizowanych przez 18 stowarzyszeń. W Banku Dobrych praktyk przedstawiono kilka wybranych projektów.
Lider: Bractwo Czarnej Wody
Partner: Towarzystwo Miłośników Ziemi Śliwickiej „KNIEJA”
„Turystyczna pajęczyna” to szlak turystyczny, który połączy gminy Śliwice i Osie. Połączy, bo w ramach projektu skupiono się na merytorycznym opracowaniu przebiegu szlaku, co zresztą wykonano bardzo skrupulatnie. Zebrano materiały krajoznawczo – turystyczne związane z planowanym przebiegiem nowego szlaku turystycznego (informacje geograficzne, opisy ciekawych obiektów i zdjęcia). Wspólny zespół opracował jednolitą koncepcję szlaku i jego opisu. Ponadto zebrano materiały do mini-przewodnika po obu gminach, który ukazał się pod tytułem „To warto zobaczyć w gminie Osie – To warto zobaczyć w gminie Śliwice”. Na podstawie zdjęć i materiałów z mini-przewodnika wykonano prezentację multimedialną, którą rozpowszechniano w szkołach obu gmin.
Podsumowaniem projektu był rajd – zlot „Turystyczna pajęczyna”, który odbył się w sobotę 18 września 2010r. Uczestnicy mieli do wyboru 5 tras: kajakową, pieszą szlakiem Alfonsa Hoffmanna i Nordic Walking (wszystkie z Tlenia do Żura), rowerową ze Śliwic do Żura oraz rowerową Imprezę na orientację między Pruskimi a Żurem. Poza kajakową, wszystkie wiodły przynajmniej częściowo nowo wytyczonym szlakiem. Przewodnik każdej grupy turystycznej miał do dyspozycji mapy topograficzne z naniesioną trasą rajdu oraz opis krajoznawczy terenu, po którym grupa się poruszała. Spotkanie wszystkich grup rajdowych – zlot „Turystyczna pajęczyna” – odbyło się na nowym polu biwakowym koło zapory elektrowni wodnej w Żurze. Wszyscy uczestnicy otrzymali gorącą herbatę i posiłek, wręczono pamiątkowe znaczki oraz dyplomy zlotowe. Ogrzewając się przy ognisku, przy akompaniamencie gitary śpiewano piosenki turystyczne i przeprowadzono kilka zabaw.
Merytoryczne opracowanie nowego szlaku jest doskonałą bazą do jego przyszłego wyznakowania, a zebrane podczas wykonywania projektu materiały krajoznawcze mogą być dobrze wykorzystane podczas zajęć regionalnych w szkołach obu gmin. Stanowią też podstawę do tworzenia nowych opracowań, w szczególności przewodnika turystycznego po opracowanym szlaku.
Dużym sukcesem, w ocenie Lidera i Partnera było zaangażowanie się w realizację poszczególnych zadań przez większą niż zakładano, liczbę zainteresowanych i kompetentnych osób (zwykle bolączką takich organizacji, jak Bractwo i Towarzystwo, jest mała ilość zaangażowanych członków). W wykonywaniu zadania (działania organizacyjne, zbieranie materiałów i opracowanie trasy nowego szlaku, prezentacji multimedialnych i mini-przewodnika, przygotowanie i przeprowadzenie rajdu – zlotu) brali udział członkowie stowarzyszeń sieciujących (24 osoby), ale także pracownicy innych instytucji: Gminnego Ośrodka Kultury w Osiu, instruktorzy Centrum Nordic Walking „Bory Tucholskie”, nauczyciele z gmin Osie i Śliwice. Ponadto przy przygotowaniu rajdu – zlotu oraz wytyczaniu trasy nowego szlaku pomocy udzielili pracownicy Nadleśnictwa Osie i Wdeckiego Parku Krajobrazowego, a przy innych pracach (np. zbieraniu zdjęć, tworzeniu prezentacji, wywieszaniu plakatów, przygotowaniu trasy na orientację, pracach porządkowych po zlocie) wzięło udział około 10 harcerzy 7 DH „Azymut” im. Szarych Szeregów z Osia.
Przed partnerami stoi zadanie dokończenia „Turystycznej pajęczyny” – wyznakowanie wytyczonego szlaku turystycznego. Ponieważ łączy on obie gminy, współpraca jest nie tylko pożądana, ale i niezbędna. Zdobycie środków na oznakowanie szlaku jest bardzo realne – chociażby z „Małych projektów” w ramach LEADERA. Wkładem własnym w tych projektach może być nieodpłatna praca członków, a z tym, jak widać po tym projekcie sieciującym, nie byłoby żadnego problemu.
Lider: Towarzystwo Rozwoju Regionalnego „Promocja Borów Tucholskich”
Partner: Towarzystwo Miłośników Ziemi Cekcyńskiej
Słowa „fuzja” oznaczać może połączenie firm, organizacji, ale jest to także potoczna nazwa strzelby myśliwskiej. Co łączy ze sobą te dwa różne znaczenia? TRR „Promocja Borów Tucholskich” i Towarzystwo Miłośników Ziemi Cekcyńskiej dokonały fuzji (połączenia) swoich doświadczeń i możliwości, realizując wspólne przedsięwzięcie, czyli cykl imprez promujących tradycje myśliwskie naszego regionu. I tak powstał projekt „borowiacka fuzja”, w ramach którego zorganizowano: Msze Hubertowskie w Tucholi i Cekcynie (z udziałem sygnalistów myśliwskich), wystawę łowiecką w Muzeum Borów Tucholskich, prezentację zbiorów „Muzeum Sygnałów Myśliwskich” (w Zespole Szkół Leśnych w Tucholi), paradę kynologiczną psów ras myśliwskich oraz koncert gwiazdy muzyki myśliwskiej w Tucholi. Projekt skierowany był przede wszystkim do mieszkańców i turystów przebywających w czasie wakacji na terenie Gminy Tuchola i Gminy Cekcyn. Ze względu na lokalizację imprez (Tuchola, Cekcyn) z organizowanej imprezy skorzystały osoby zamieszkujące i przebywające czasowo na całym terenie objętym działaniem LGD „Bory Tucholskie”. Organizacja zaplanowanych wydarzeń wymagała zaangażowania osób ze strony Lidera i Partnera oraz wolontariuszy pomagających przy realizacji poszczególnych zadań.
Jakie korzyści dała realizacja tego projektu organizacjom, które przecież posiadają duże doświadczenie w pozyskiwaniu środków zewnętrznych? Partnerzy wskazują przede wszystkim na nabycie umiejętności zarządzania projektem na zasadach partnerstwa. Zwiększenie potencjału obu organizacji w zakresie realizacji zadań o większym wymiarze z pewnością w przyszłości zaowocuje kolejnymi zadaniami realizowanymi przy współpracy z innymi stowarzyszeniami. Ponadto w wyniku realizacji zadania mieszkańcy i turyści wypoczywający na naszym terenie mieli okazję poznać tradycję i kulturę łowiecką.
Lider: Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Sołectwa Żalno
Partner: Stowarzyszenie Rozwoju Sołectwa Stobno
Dwa sąsiadujące ze sobą sołectwa i nie pierwsze wspólne przedsięwzięcie – tak można krótko powiedzieć o projekcie „Warto zobaczyć, przeżyć i utrwalić”. Kryje się za tym jednak dużo więcej – autentyczne zaangażowanie ludzi, którym zależy na miejscu, w którym mieszkają. Założenia wspólnego projektu były takie: poznać swoje miejscowości, nauczyć się, jak o nich opowiedzieć za pomocą fotografii i … opowiedzieć o nich innym. Najpierw przeprowadzono więc warsztaty fotograficzne, na których poznano m.in. zasady kompozycji i sposoby odróbki zdjęć. Potem odbyły się dwie wycieczki rowerowe: po sołectwie Stobno i Żalno, każda z nich zakończona wspólną biesiadą, stanowiącą ważny element integracji i kreowania nowych pomysłów na kolejne przedsięwzięcia. W czasie wypraw wykonano mnóstwo zdjęć, na których pokazano zabytkowe obiekty, kapliczki, przepiękne krajobrazy, a także małe i piękne szczegóły, takie jak źródełko, czy kurek na dachu. Wspólnie przygotowano materiały do folderu, a także dokonano obróbki zdjęć (bo takie umiejętności uczestnicy projektu już posiadali). Folder „Warto zobaczyć Żalno. Warto zobaczyć Stobno” wydano w 1000 egz. Podczas podsumowania projektu odbyła się wystawa fotograficzna, przedstawiająca ciekawe miejsca Żalna i Stobna oraz samych uczestników wycieczek.
Jak zapewniają i lider i partner, partnerstwo będzie kontynuowane poprzez planowanie wspólnych działań zgodnie z potrzebami i możliwościami, a także, co ważne, dzielenie się swoimi doświadczeniami i informacjami na temat konkursów dla organizacji pozarządowych. Życzymy powodzenia w tworzeniu wiosek kwiatowych!
Lider: Stowarzyszenie Koło Gospodyń Wiejskich w Lińsku
Partnerzy: Stowarzyszenie „Gminna Rada Kół Gospodyń Wiejskich w Tucholi”, Stowarzyszenie Koło Gospodyń Wiejskich „Jagodzianki” w Linówku
Działalność kół gospodyń wiejskich ma wieloletnią tradycję. W związku ze zmieniającymi się przepisami, by móc pozyskiwać środki finansowe w formie dotacji, musiały one uzyskać osobowość prawną. Nie wszystkie koła zdecydowały się na sformalizowanie swoich struktur, gdyż bardzo komplikuje to ich funkcjonowanie. Ten projekt jest kolejnym przykładem, że można przystosować się do zmieniających się warunków i doskonale odnaleźć się w nowej rzeczywistości.
Wracając do „Kół w borowiackim stylu”, oto co wydarzyło się w projekcie: podczas 6 spotkań panie z KGW, na zmianę w Lińsku, Linówku i Legbądzie, haftowały stroje borowiackie. Warsztaty prowadzone były przez doświadczone, tucholskie hafciarki. Najpierw ustalano kroje, długości strojów, omawiano zasady haftu borowiackiego i pokazywano dostępne wzory, kalkowano wzory na poszczególne elementy strojów, a potem została już tylko przyjemność, czyli … haftowanie. Powstało 13 kompletnych damskich strojów borowiackich, nad którymi pracowało 26 osób. Oprócz spotkań roboczych panie spotykały się także na lokalnych imprezach. Nie zabrakło uroczystego podsumowania projektu, które odbyło się w Lińsku: regionalny poczęstunek, występy artystyczne i przede wszystkim prezentacja gotowych strojów borowiackich.
Oto jak efekty projektu oceniają członkinie partnerskich stowarzyszeń: „Realizacja projektu wspólnie z członkiniami innych organizacji pozwoliła nam łatwiej i szybciej działać. Każde Koło było odpowiedzialne za inny element i taki podział prac znacznie ułatwiał osiągnięcie założonych celów. Wspólnie realizując projekt miałyśmy okazję lepiej się poznać, wymienić doświadczeniami oraz spędzić miło czas. Miałyśmy okazję zobaczyć jak funkcjonują inne organizacje kobiece i niektóre z pomysłów realizowanych przez inne KGW zamierzamy wprowadzić u siebie. Wspólna praca to także okazja do wymiany pomysłów.”
Lider: Stowarzyszenie Gospodarstw Agroturystycznych ”Bory Tucholskie”
Partnerzy: Stowarzyszenie Rozwoju Gminy Lubiewo BORY
Nordic Walking staje się coraz popularniejszą formą aktywnego wypoczynku, a zalesione tereny Borów Tucholskich do chodzenia z kijkami są wręcz wymarzone. Niemniej jednak pomysł na ten projekt nie wynikał tak po prostu z „mody na kije”, ale jest kontynuacją dotychczasowych działań Lidera i Partnera. W realizowanym wcześniej projekcie „Agroturystyka naszą szansą” Stowarzyszenie Gospodarstw Agroturystycznych „Bory Tucholskie” przeprowadziło warsztaty z zakresu form rekreacji ruchowej, które mogą znaleźć się w ofercie gospodarstw agroturystycznych. Uczestnicy jednoznacznie stwierdzili, że konieczne jest prowadzenie dalszych działań, które przyczynią się do popularyzacji Nordic Walking w Borach Tucholskich. Dobór Partnera także nie był przypadkowy, gdyż Stowarzyszenie „Bory” zajmowało się wcześniej podobną tematyka: organizowało kursy dla instruktorów NW oraz zakupiło 50 zestawów kijów, które udostępniło w naszym projekcie sieciowym.
W ramach projektu sieciującego zorganizowano więc 7 spacerów z kijkami, na trasach o długości od 8 do 15 km każdy. Wzięło w nich udział łącznie 190 osób. Była to niebywała okazja do integracji społecznej, poznania uroczych zakątków gmin, ale przede wszystkim był to aktywny wypoczynek. Projekt wymagał dużego wysiłku organizacyjnego ze względu na dużą ilość spacerów zaplanowaną w stosunkowo krótkim czasie (ustalenie tras, zebranie zgłoszeń, rejestracja uczestników, wypożyczanie kijów, promocja projektu). Obydwa stowarzyszenia zatrudniały w tym czasie pracowników, dzięki czemu udało się organizacyjnie ogarnąć całość.
Pomimo tego, że formalnie w projekt zaangażowany był jeden Partner, czyli Stowarzyszenie Rozwoju Gminy Lubiewo BORY, tak naprawdę współpracowano z wieloma innymi organizacjami i instytucjami, takimi jak: Urząd Miejski w Tucholi, Urząd Gminy w Świekatowie, Dom Kultury w Śliwicach, Koło Gospodyń Wiejskich w Lisinach, Centrum Nordic Walking Boty Tucholskie w Osiu, Gminny Ośrodek Kultury w Cekcynie, Stowarzyszenie na rzecz Pamiętowa i Adamkowa.
Bardzo szeroko zaplanowano promocję projektu, ponieważ oprócz plakatów i ulotek powstała prezentacja multimedialna, która wykorzystywana była podczas następnych imprez, takich jak targi turystyczne ITB w Berlinie.
Obiecująco zapowiada się także kontynuacja działań związanych z popularyzacją nordic walking: podczas forum w Lubiewie spotkali się przedstawiciel różnych podmiotów, zainteresowanych rozwojem tej dziedziny w Borach Tucholskich. Ponadto opracowana została dokumentacja dotycząca przebytych tras, co jest doskonałym wstępem do pozyskanie środków na wytyczenie i oznakowanie tras w terenie.
Lider: Stowarzyszenie Społeczno – Kulturalne BURCHAT
Partnerzy: Towarzystwo Rozwoju Gminy Świekatowo
Zadanie „W kolejarskim ciele zdrowy duch” miało udowodnić przede wszystkim to, że w swoich działaniach zmierzających do ocalenia „Zapomnianych Stacji” na linii 240 organizatorzy i mieszkańcy (głownie kolejarze i ich potomkowie) są nie do zdarcia: utwierdzeni w przekonaniu, że trasa ta kiedyś ożyje dążą do osiągnięcia swego celu. No i nawet w tym projekcie nie było łatwo. Na początku szło świetnie, bo już po raz szósty rozpoczęto przygotowania do organizacji Festynu Kolejarskiego na nieczynnej stacji kolejowej Pruszcz – Bagienica. Nie miało zabraknąć gwoździa programu, czyli drezyn ręcznych, poczęstunku w „Warsie” i potyczek stacyjnych, ale wprowadzono także nowe elementy, jak np. bieg „tryftą”(ścieżką) kolejarską „Z górki na górkę”. Kontynuowano nawiązaną w roku 2009 współpracę z Towarzystwem Rozwoju Gminy Świekatowo, mającą na celu promocję linii 240 i znajdujących się na niej stacji (w Pruszczu i Świekatowie). Jednym z działań było zaprojektowanie i wykonanie tablic informacyjnych z planami i krótką historią stacji w Pruszczu i Świekatowie. Zamieszczono je w pobliżu budynków tak, aby potencjalny turysta mógł sam poruszać się po terenie. Zajęli się tym zarówno lider, jak i partner projektu. Kolejnym działaniem było wysprzątanie wieży ciśnień w Pruszczu - wymalowanie ścian i wstawienie szyb w oknach, co w ramach wolontariatu, czyli jak by dawniej powiedziano „czynu społecznego” wykonali mieszkańcy Pruszcza. Miejsce to przeznaczone zostało na wystawę pamiątek oraz fotografii współczesnej i dawnej poświęconej kolei oraz kącik multimedialny pt.: „Przeszłość w multimediach”. Ta sama wystawa zaprezentowana została na stacji w Świekatowie podczas festynu kolejarskiego, w którym członkowie Stowarzyszenia „Burchat” wzięli czynny udział.
Niestety w dniu imprezy pogoda nie dopisała (łagodnie mówiąc). Organizatorzy jednak się nie poddali, bo w „kolejarskim ciele zdrowy duch” i podjęli decyzję o przeniesieniu imprezy do Świetlicy Wiejskiej w Pruszczu. Natomiast część działań zaplanowano w innym terminie, co pociągnęło za sobą konieczność powtórzenia takich działań jak promocja, przygotowanie poczęstunku, ustalenie programu, itp. Jak ocenia jednak lider projektu, nie ma tego złego, co by na dobre nie wyszło, bo dzięki zorganizowaniu biegów tryftą we wrześniu, udało się zaangażować do nich dużo więcej młodzieży szkolnej.
Kolejarskiej wytrwałości i cierpliwości życzymy mieszkańcom Pruszcza i innym sympatykom kolei przy kolejnym zadaniu, do którego się przymierzają, a mianowicie przy tworzeniu Wioski Kolejarskiej! Przy tym przedsięwzięciu z pewnością zaprocentują doświadczenia zdobyte w dotychczasowych projektach partnerskich, bo bez wsparcia wielu partnerów wsi tematycznej stworzyć się po prostu nie da.
Opracowanie: Magdalena Kurpinowicz